Wymiennik ciepła o podstawowej budowie jest urządzeniem, którego głównym zadaniem jest wymiana energii cieplnej pomiędzy dwoma nośnikami. Takimi nośnikami mogą być substancje znajdujące się w stanie ciekłym lub gazowym. Wynalezienie tego mechanizmu pozwoliło na stworzenie wielu kolejnych urządzeń o bardzo szerokim zastosowaniu.
Jego budowa wbrew pozorom jest niezbyt skomplikowana. Zwykle jest to dość długa rura wykonana z tworzywa stanowiącego dobry przewodnik ciepła. Dla zwiększenia powierzchni ułatwiającej proces wymiany ciepła, niekiedy dodatkowo stosuje się specjalne ożebrowanie.
Jedną z gałęzi przemysłu wykorzystującą tę technologię jest chłodnictwo. W tym przypadku wymiennik ciepła ma za zadanie schładzać płyn roboczy rozsyłany do całej instalacji. Z tego względu jest on nazywany chłodnicą. Gdyby wymiennik miał ogrzewać płyn roboczy, to nosiłby nazwę nagrzewnicy wykorzystywanej w innych działach nauki i przemysłu.
Wymiennik ciepła stosowany w chłodnictwie przeważnie posiada budowę płytową, choć nie jest to regułą. Ciepło przepływa tu na zasadzie przepływu płynów w przeciwprądzie. Odpowiednio wyprofilowany kształt takiego wymiennika płytowego pozwala znacząco zwiększyć efektywność chłodzenia. Dodatkowo właśnie za sprawą swojej konstrukcji łatwiej jest je utrzymać w czystości.
Cecha na pierwszy rzut oka mało istotna, chyba że weźmiemy pod uwagę kontakt z artykułami spożywczymi, gdzie sterylne warunki przechowywania są niebywale ważne. Zaletą nowoczesnych wymienników jest też fakt, że posiadają nieduże gabaryty, ale jednocześnie odznaczają się stosunkowo dużą mocą.
Możliwość regulowania ciśnień i temperatur oraz łatwość montażu także znacząco wpływają na wydajność pracy całych instalacji chłodzących.